ဥပေဒေပၚေပါက္လာပံု ေနာက္ခံသမိုင္းအက်ဥ္း

သမိုင္းဦးဘံုေျမေခတ္မွစ၍ ဥပေဒ၏သေဘာတရားမ်ားရိွလာခဲ့သည္၊၊ ေရွးက်ေသာလူသား မို်းနြယ္စုတို့သည္ ေဆြမို်းအုပ္စုမ်ား  အျဖစ္စုေ၀းေနထိုင္လာရင္း မိမိတို့ဘ၀လံုၿခံဳမႈအတြက္ တဖက္မွရန္သူမ်ားနွင့္လည္း အစဥ္ အျမဲလိုပင္တိုက္ခိုက္ေနခဲ့ၾကရသည္၊၊ သမိုင္းဦးဘံုေျမေခတ္၏ ေနာက္ပိုင္းတြင္ တိရိစာၦန္ေမြးျမူေရးနွင့္ စိုက္ပို်း ေရးလုပ္ငန္းမ်ား  တျဖည္းျဖည္းနွင့္ တိုးတက္လာခဲ့သည့္အေလွ်ာက္ လူ့အဖဲြ့အစည္း၏ပံုသ႑ာန္သည္လည္း ေျပာင္းလဲလာခဲ့သည္။ နီးစပ္ရာေဆြမို်း အုပ္စုအဖဲြ့အစည္းမ်ား ပူးေပါင္းလာျခင္းျဖင့္ လူမို်းအုပ္စုု မ်ားေပၚေပါက္ လာေလသည္။ လူတဦးခ်င္းစီအလိုက္ အလုပ္တာ၀န္ခဲြေ၀မႈ့မ်ားသည္လည္း ျဖစ္ေပၚလာၾကေပသည္။ ထိုအေျခေနမ်ားေအာက္တြင္ အစုအဖဲြ့အတြင္းရိွ လူအခ်င္းခ်င္းတို့သည္ ညီညြတ္စည္းလံုးၾကျပီး မိမိတို့၏ အသက္ေမြး၀မ္းေၾကာင္းအတြက္ အေလ့က်ေပါက္ေသာအသီးအနံွမ်ားကို စုေပါင္းဆြတ္ခူးၾကျခင္း၊ အမဲလိုက္၊ ငါးဖမ္းၾကျခင္းနွင့္ အစားအစာမ်ားကို
မွ်တစြာခဲြေ၀စားသံုးရန္အတြက္ ေခါင္းေဆာင္လုပ္သူတဦးကို ေရႊးခ်ယ္ျပီး အုပ္ခု်ပ္ေစခဲ့သည္၊၊ ေခါင္းေဆာင္လုပ္သူက ထိုလူ့အဖဲြ့အစည္းရိွလူမ်ားအား အစားအစာရွာေဖြေရးအတြက္ လုပ္ငန္းတာ၀န္မ်ားခဲြေ၀ေပးျခင္း၊ ရရိွေသာဟင္းလွ်ာမ်ားကို လူအမ်ားအား မွ်တစြာခဲြေ၀ေပးျခင္း၊ အဖဲြ႔အစည္း တြင္းရိွလူအျခင္းျခင္း ခိုက္ရန္ျဖစ္ပြားမႈတို့အတြက္ အမႈအခင္းမ်ားကိုစစ္ေဆးစီရင္ျခင္း စသည့္အုပ္ခု်ပ္မႈတာ၀န္ မ်ားကို ယူခဲ့ရသည္။ ထို့အတူမိသားစုတိုင္း ၾကံုေတြ့ရေသာျပႆနာမ်ားကိုေျဖရွင္းရန္ အၾကီးအကဲတဦးကို ေရြးခ်ယ္၍ ျပႆနာမ်ားကိုေျဖရွင္းေစသည္။ ကိုးကြယ္ယံုၾကည္မႈအရ တားျမစ္ခ်က္မ်ား၊ ဓေလ့ထံုးစံအရ တားျမစ္ခ်က္မ်ားသည္ သမိုင္းဦးကာလ၏ ဥပေဒမ်ားပင္ ျဖစ္ေပသည္။

ထိုအခိ်န္၌လူတို့သည္ အဖဲြ့အစည္းတရပ္လံုး၏ အကို်းစီးပြားအတြက္ လူအမ်ားက၀ိုင္း၀န္း ပူးေပါင္း၍ အလုပ္ လုပ္ၾကရ၏။ လုပ္အားျဖင့္ရရိွေသာပစၥည္းမ်ားကိုလည္း အုပ္ခု်ပ္မႈတာ၀န္ကို ယူထားသူက စည္းကမ္းခ်က္မ်ား သတ္မွတ္ကာ ခဲြေ၀စားေသာက္ခဲ့ၾက၏။ တနည္းအားျဖင့္ဆိုလွ်င္- အျုပအမူဆိုင္ရာစည္းကမ္းခ်က္မ်ားကို သတ္မွတ္၍ေနထိုင္လာျခင္းမို်းျဖစ္ေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ထိုအခိ်န္ကာလမွစ၍ ဥပေဒသေဘာတရားမ်ား တည္ရိွလာခဲ့သည္ဟုေျပာ၍ရနိုင္ေပသည္၊၊

 ကြ်န္ပိုင္ရွင္စံနစ္ ထြန္းကားလာသည့္ကာလ၌လည္း လူ့အဖဲြ႔အစည္းမ်ားသည္ မိမိတို့၏ လံုၿခံဳေရးကို အေၾကာင္း ျပဳ၍ေသာ္လည္းေကာင္း၊ မိမိတို့ပိုင္ဆိုင္ေသာ နယ္ေျမေဒသကို အေၾကာင္းျပဳ၍ေသာ္လည္းေကာင္း စည္းကမ္း နည္းလမ္းမ်ားသတ္မွတ္လာကာ ေနထိုင္ခဲ့ၾကသည္၊၊

ဥပေဒ၏ ေရွးဦးအက်ဆံုးအရင္းအျမစ္သည္ ဥပေဒျပဴျခင္းနွင့္ျဖတ္ထံုးမ်ားမဟုတ္ပဲ၊ ဓေလ့ထံုးစံမ်ားသာျဖစ္ေပ သည္။ ဓေလ့ထံုးစံမ်ားျဖစ္ေပၚလာရျခင္းမွာလည္း လူသားတို့အေနျဖင့္ ေန့စဥ္ေန့တိုင္းျဖတ္သန္းၾကံုေတြ႔ေနရ ေသာ လက္ေတြ႔ဘ၀၌ ေကာင္းမြန္သင့္ေလွ်ာ္မည္ဟုယူဆေသာ လူ့က်င့္စဥ္ Rule of Action မ်ားကို အလို အေလွ်ာက္ က်င့္ၾကံလိုက္နာခဲ့ၾကျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ ေနာင္ ေသာအခါတြင္ အဆိုပါလူ့အျပဳအမူက်င့္စဥ္တို့သည္ လူသားတို့၏ အျုပအမူဆိုင္ရာစည္းကမ္းခ်က္မ်ား ျဖစ္လာၾကျပီးေနာက္ ထိုစည္းကမ္းခ်က္မ်ားသည္ပင္လွ်င္ ထိုေဒသတြင္ေနထိုင္ၾကေသာလူမ်ား၏ ဓေလ့ထံုးစံမ်ား၊ ဓေလ့ထံုးတမ္းမ်ားျဖစ္လာၾကျခင္းျဖစ္ေပသည္။ အဆိုပါဓေလ့ထံုးတမ္းမ်ားကို ၾကာရွည္ၾကာျမင့္စြာ လိုက္နာက်င့္သံုးခဲ့ၾကရာမွစ၍ ဓေလ့ထံုးတမ္းမ်ားသည္ စည္းေနွာင္အားရိွလာျပီး ဥပေဒကဲ့သို့စြမ္းအင္အာနိသင္နွင ့္အာဏာမ်ားသက္၀င္လာခဲ့ျခင္းျဖစ္ေပသည္။ ယင္းအခ်က္သည္ပင္ ဥပေဒ၏အစ၊ ဥပေဒ၏သဘာ၀ျဖစ္ေပသည္။ ထို့ေၾကာင့္ပင္လွ်င္ “ဥပေဒအစ၊ ဓေလ့ထံုး တမ္းက” ဟုေျပာစမွတ္ျုပၾကျခင္းျဖစ္ေပသည္။ 

ဓေလ့ထံုးတမ္းမ်ားနွင့္ ဓေလ့ထံုးတမ္းဥပေဒမ်ားမွာ ကမၻာေပၚတြင္ေပၚေပါက္ခဲ့ေသာ၊ အခ်ဳိ႔ေနရာမ်ားတြင္ ယေန့ထက္တိုင္က်င့္သံုးေနေသာ ေရးသား၍မထားသည့္ ဥပေဒမ်ားပင္ျဖစ္သည္။ ေနာက္ပိုင္းတြင္ အုပ္ခု်ပ္ ေရးစနစ္မ်ားေပၚေပါက္လာျပီးေနာက္ အဆိုပါထံုးတမ္းစဥ္လာနွင့္ ဓေလ့ထံုးစံမ်ားကိုအမီွျုပ၍ အမႈအခင္းမ်ားကို စီရင္ဆံုးျဖတ္ၾကရာမွ ေပၚထြက္လာေသာ စီရင္ခ်က္နွင့္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားကို ဆက္လက္လိုက္နာေစျခင္း အားျဖင့္၊ ျဖတ္ထံုးသို့မဟုတ္၊ စီရင္ထံုးမ်ားအျဖစ္ ေပၚေပါက္လာျခင္းျဖစ္ေပသည္။ အမ်ားအားျဖင့္ စီရင္ထံုးနွင့္ ျဖတ္ထံုးမ်ားမွာ အမႈကိုစစ္ေဆးစီရင္ ဆံုးျဖတ္ရေသာ တရားသူၾကီးမ်ားကျပဳလုပ္ၾကျခင္းျဖစ္သျဖင့္ ၄င္းတို့ကို Judge-made Law ဟုလည္း ေျပာစမွတ္ျပဳၾကေပသည္။

ေနွာင္းပိုင္းကာလမ်ားသို႔ ေရာက္ရိွလာေသာအခါတြင္မူ လူသားတို့၏ ပတ္၀န္းက်င္အေျခအေနမွာလည္း ေျပာင္းလဲတိုးတက္လာခဲ့သည္နွင့္အညီ၊ လူမႈေရး၊ စီးပြားေရးနွင့္ နိုင္ငံေရးကိစၥမ်ား မွာလည္း က်ယ္ျပန့္နက္ရိႈင္း ရႈပ္ေထြးမႈမ်ားရိွလာျပီး၊ ေရွးကက်င့္သံုးလွ်က္ရိွသည့္ ဓေလ့ထံုးစံမ်ားနွင့္ လိုက္ေလွ်ာညီေထြမရိွသည့္ကိစၥမ်ား လည္း ေပၚေပါက္လာခဲ့ေပသည္။ လူသားတို့၏ကူးလူးဆက္ဆံမႈနွင့္ ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေရးကိစၥမ်ား တြင္က်ယ္ လာသည့္နွင့္အတူ လူမို်းတမို်းနွင့္တမို်းအၾကား၊ ေဒသတခုနွင့္တခုအၾကားရိွ ဓေလ့ထံုးစံမ်ား တူညီမႈမရိွသည့္ အေပၚတြင္ အခက္အခဲမ်ား ပိုမိုမ်ားျပားလာသျဖင့္ လူ့အဖဲြ့အစည္းတရပ္ရိွအုပ္ခု်ပ္သူ (ဘုရင္မ်ား)က၊ အုပ္ခု်ပ္ခံ လူထုအားလိုက္နာေစရန္ စည္းကမ္းမ်ားသတ္မွတ္ေပးျခင္းျဖင့္၄င္း၊ အမိန့္မ်ားထုတ္ျပန္ျခင္းအားျဖင့္၄င္း ဥပေဒမ်ားကိုျပဌာန္း လာခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္ေပသည္။