၂၀၀၈ ခုႏွစ္၊ ဖဲြ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒ အတြင္းက ဥပေဒ အခ်င္းခ်င္း ပဋိပကၡျဖစ္ေနမႈမ်ား (အပိုင္း- ၃)

အခန္း (၄)

ဥပေဒ ျပဳေရး

ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္

လႊတ္ေတာ္ ႏွစ္ရပ္စနစ္ကိုက်င့္သုံးထားေၾကာင္းေတြ႕ရေပသည္။ ပုဒ္မ ၇၄ အရ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ႏွင့္ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ ႏွစ္ရပ္ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္တြင္ ပါ၀င္ေၾကာင္းေတြ႕ ရသည္။ ၇၄ (က) ႏွင့္ ၇၄ (ခ) တြင္ ပုဒ္မ ၁၀၉ ႏွင့္ပုဒ္မ ၁၄၁ ပါ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္က အမည္စာရင္းတင္သြင္းသည့္ တပ္မေတာ္သား လႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္ေပါင္း ၁၆၆ ဦးရွိသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ ဤသည္ မွာ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒကို  အထူးျခားဆုံးဖြဲ႕စည္း ပုံ ျဖစ္သြားေစပါ သည္။ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ သည္ ဥပေဒျပဳ အာဏာကုိ က်င့္သုံးသည့္ လႊတ္ေတာ္ျဖစ္ပါသည္။ ဥပေဒျပဳသူထဲတြင္ တပ္မေတာ္သားမ်ားကို အမည္စာရင္းတင္သြင္း၍ ခန္႕အပ္ထား ျခင္းမွာ ဒီမုိကေရ စီ ေရြးခ်ယ္ေရး မူကို ဆန္႕က်င္ျပ႒ာန္းထားျခင္းျဖစ္သည္။

ႏုိင္ငံေတာ္အေျခခံမူ ျဖစ္သည့္ ပုဒ္မ ၂၁ (က) ပါ “ႏုိင္ငံသားတုိင္းသည္ ဤဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒတြင္ သတ္မွတ္ထားသည့္ တန္းတူညီမွ်မႈ အခြင့္အေရး၊ လြတ္လပ္မႈ အခြင့္အေရး၊ တရားမွ်တမႈ အခြင့္အေရး တို႕ခံစားခြင့္ ရွိသည္။” ဟု ျပ႒ာန္း ထားခ်က္အရ ႏုိင္ငံသားတုိင္း ခံစားခြင့္ရွိသည့္ အခြင့္အေရးမ်ားကို တပ္မေတာ္သား လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္ ၁၆၆ ဦးက လုယက္ယူထားသည္ကုိ ကြက္ကြက္ကြင္းကြင္း ေတြ႕ရွိရပါသည္။ အေျခခံမူႏွင့္ ဆန္႕က်င္သည့္ ပုဒ္မတုိင္းကို ပယ္ဖ်က္ပစ္ရပါမည္။ ထို႕ျပင္ ႏုိင္္ငံသားမ်ား၏ မူလအခြင့္အေရး ကိုျပ႒ာန္းထားသည့္ ပုဒ္မ – ၃၄၇ ပါ “ႏုိင္ငံေတာ္သည္ မည္သူ႕ကိုမဆို ဥပေဒအရာတြင္ တန္းတူညီမွ် အခြင့္အေရး ရရွိေစရမည္။ ထုိ႕ျပင္ ဥပေဒ၏ အကာအကြယ္ကိုလည္း တန္းတူ ညီမွ်စြာ ရယူပိုင္ခြင့္ ေပးရမည္။” ဟုလည္း ျပ႒ာန္းထားခ်က္ကိုပါ ဆန္႕က်င္ေနပါသည္။ လူသားလူ႕အခြင့္အေရးဆုိင္္ရာ တန္းတူညီမွ်မႈကို ေလးစားလုိက္နာသင့္ပါသျဖင့္ ပုဒ္မ ၁၀၉ ႏွင့္ပုဒ္မ ၁၄၁ တို႕ သည္ လုံး၀ပယ္ဖ်က္ပစ္ရမည့္ ပုဒ္မ စာရင္းတြင္ ထိပ္ဆုံးမွာထားသင့္ပါသည္။

တဆက္တည္း ေဖာ္ျပလုိသည္မွာ အထက္ပုဒ္မ ၂၁ (က) ပါအေျခခံမူကုိ ေဖာက္ဖ်က္ျပ႒ာန္းသည့္ ေနာက္ထပ္ပုဒ္မတခုမွာ ပုဒ္မ ၁၂၁ (ည) ပါ

“ေအာက္ပါပုဂၢိဳလ္မ်ား သည္ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ပုိင္ခြင့္ မရွိေစရ -

(ည) ႏိုင္ငံ့ ၀န္ထမ္း၊

ႁခြင္းခ်က္။    ။ ယင္းစကားရပ္သည္ – ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒအရ ဖြဲ႕စည္းေသာ လႊတ္ေတာ္မ်ားႏွင့္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားတြင္ ေရြးခ်ယ္ခန္႕အပ္ျခင္းခံရသည့္ တပ္မေတာ္ သားမ်ား အပါအ၀င္ ႏိုင္ငံ့၀န္ထမ္းမ်ားႏွင့္ မသက္ဆုိင္ေစရ။” – ဟုျပ႒ာန္းခ်က္ ျဖစ္သည္။ ႁခြင္းခ်က္စကားရပ္သည္ အေျခခံမူကို ခ်ိဳးေဖာက္၍ မရပါ။ ဤပုဒ္မသည္ ႏုိင္ငံ့၀န္ထမ္းမ်ားကို ခြဲျခားလုိက္သည့္ ဥပေဒပုဒ္မလည္း ျဖစ္ေန ပါသည္။ ျပစ္မႈဆုိင္ရာဥပေဒအရ ျပ႒ာန္းခ်က္တြင္လည္း တပ္မေတာ္သားမ်ားမွာ ႏုိင္ငံ့၀န္ထမ္းျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္  စကားရပ္မ်ား အဓိပၸါယ္ ဖြင့္ဆိုခ်က္ ဥပေဒအရလည္း ေထာက္ခံထားၿပီးျဖစ္ပါသည္။ ထို႕ေၾကာင့္ ဤပုဒ္မကိုလည္း မလႊဲမေသြ ဖ်က္သိမ္းပစ္ရပါမည္။

ထို႕ျပင္ တိုင္းေဒသႀကီးလႊတ္ေတာ္ သို႕မဟုတ္ ျပည္နယ္ လႊတ္ေတာ္ ဖြဲ႕စည္းျခင္း ပုဒ္မ ၁၆၁ (ဃ) တြင္ “ပုဒ္မခြဲ (က) ႏွင့္ (ခ) သုိ႕မဟုတ္ ပုဒ္မခြဲ (က) ႏွင့္ (ဂ) တုိ႕အရ ေရြးေကာက္ တင္ေျမႇာက္သည့္ လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္ စုစုေပါင္း၏ သုံးပုံတစ္ပုံႏွင့္ ညီမွ်ေသာ တပ္မေတာ္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္က ဥပေဒႏွင့္ အညီ အမည္စာရင္း တင္သြင္းသည့္ တပ္မေတာ္ သား တိုင္းေဒသႀကီး သို႕မဟုတ္ ျပည္နယ္ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား” ဟု ေဖာ္ျပထားပါသျဖင့္ ျပည္နယ္ႏွင့္ တုိင္းေဒသႀကီးမ်ားအထိ လႊတ္ေတာ္ မ်ားတြင္ ၂၅ ရာခုိင္ႏႈန္း ထက္ မ်ားေသာ တပ္မေတာ္သား လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္မ်ားကို အမည္စာရင္းတင္ ခန္႕အပ္ထားသည့္ ပုဒ္မမ်ားကိုလည္း တဆက္တည္း ပယ္ဖ်က္ပစ္သင့္ပါသည္။ အေျခခံမူ ပုဒ္မ ၂၁ (က) ကုိခ်ိဳးေဖာက္ထား၍ျဖစ္ပါသည္။

ဥပေဒျပဳသည့္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္အတြင္း၌ လြတ္လပ္မႈအတုိင္းအတာ  ကင္းမဲ့ေနသည္ကို ပုဒ္မ ၉၂ (က) တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္ကို ေအာက္ပါအတုိင္းေတြ႕ရသည္။

“ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္မ်ားသည္ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒပါ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားႏွင့္လည္ေကာင္း၊ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ ဆိုင္ရာ ဥပေဒပါျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားႏွင့္ လည္းေကာင္း မဆန္႕က်င္လွ်င္ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ႏွင့္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ ပူးေပါင္းေကာ္မတီတုိ႕တြင္ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုခြင့္ႏွင့္ ဆႏၵမဲေပးပိုင္ခြင့္ရွိသည္။ ထုိသုိ႕ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ႏွင့္ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ပူးေပါင္းေကာ္မတီတုိ႕တြင္ တင္ျပေဆြးေႏြးျခင္း၊ ေဆာင္ရြက္ ျခင္းတုိ႕ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စား လွယ္ တစ္ဦးအား ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ဆိုင္ရာဥပေဒမွအပ အျခားဥပေဒအရ အေရးယူျခင္း မျပဳရ။” ဟု ျပ႒ာန္းထားသည္မွာ မလြတ္လပ္မႈကို ေဖာ္ျပခ်က္တရပ္ျဖစ္ေနပါသည္။

လြတ္လပ္စြာ ေဆြးေႏြးခြင့္ကို လႊတ္ေတာ္အတြင္း၌ပင္ ေပးအပ္ထားျခင္း ကင္းမဲ့သြားပါသည္။ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒႏွင့္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ဆုိင္ရာ ဥပေဒ ပါ ျပ႒ာန္းခ်က္ မ်ား ေျမာက္မ်ားစြာကို ပယ္ဖ်က္ပစ္ရန္၊ ျပင္ဆင္ျဖည့္စြက္ရန္ သုံးသပ္စစ္ေဆးရန္ ျဖစ္ႏိုင္ပါဦးမည္ေလာ ေမးခြန္းထုတ္စရာျဖစ္လာပါသည္။ ထို႕ေၾကာင့္ ဤပုဒ္မကုိ လုံး၀ျပင္ ဆင္ ျပ႒ာန္းသင့္ပါသည္။ လူ႕အခြင့္အေရး စံခ်ိန္စံၫႊန္းမ်ားကုိ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္အတြင္း၌ပင္ ခ်ိဳးေဖာက္ခံေနရသည္ ဆုိလွ်င္ လြတ္ေတာ္ျပင္ပ၌ အထူးေျပာစရာပင္ ရွိေတာ့ မည္မဟုတ္ေတာ့ပါ။ ထုိ႕ျပင္ ႏိုင္ငံသားမ်ား၏ မူလအခြင့္အေရးဆုိုင္ရာပုဒ္မ – ၃၅၄ (က) ပါ “မိမိ၏ ယုံၾကည္ခ်က္၊ ထင္ျမင္ ယူဆခ်က္မ်ားကုိ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆို ခြင့္၊ ေရးသားျဖန္႕ေ၀ခြင့္” ရွိသည့္မူကုိ ေဖာက္ဖ်က္ဆန္႕က်င္ထားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

အထူးသတိထားရန္မွာ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံ ဥပေဒမွာ ယခုလႊတ္ေတာ္အသီးသီးတြင္ တက္ေရာက္ေနေသာ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားမွ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ မ်ားအားလုံး ပါ၀င္ေရးဆြဲထားေသာ အေျခခံဥပေဒမဟုတ္ျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ ထုိ႕ေၾကာင့္ လႊတ္ေတာ္အသီးသီးထဲတြင္ အေျခခံဥပေဒႏွင့္ပတ္သက္၍ ေ၀ဖန္သုံးသပ္ ထင္ျမင္ယူဆခ်က္မ်ားကို လြတ္လပ္စြာေျပာဆုိပိုင္ခြင့္ ေပးရပါမည္။ လႊတ္ေတာ္တြင္း တုိက္ပြဲမ်ားကို က်ယ္က်ယ္ျပန္႕ျပန္႕ ရွိေစရပါမည္။ လႊတ္ေတာ္တြင္း လြတ္လပ္စြာေျပာဆုိပိုင္ခြင့္ကို ခ်ဳပ္ခ်ယ္ ကန္႕သတ္ ထားျခင္းမ်ဳိး လံုး၀ မရွိအပ္ပါ။

၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒႏွင့္ အနည္းငယ္ ႏိႈင္းယွဥ္ ေလ့လာ သင့္ပါသည္။ ၄၇ အေျခခံဥပေဒပုဒ္မ ၆၅ တြင္ “ဥပေဒျပဳမႈအာဏာသည္ ပါလီမန္ တြင္ တည္သည္။ ျပည္သူ႕ လႊတ္ေတာ္ႏွင့္ လူမ်ိဳးစု လႊတ္ေတာ္တို႕ပါ၀င္သည္” ဟု ေဖာ္ျပသည္။ ပုဒ္မ ၈၃ တြင္ “(၁) ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္တြင္ တရားဥပေဒျဖင့္ သတ္မွတ္ထားေသာ မဲဆႏၵနယ္ မ်ားမွ ေရြးေကာက္ တင္ေျမႇာက္လုိက္သည့္ ကိုယ္စားလွယ္ အမတ္မ်ားပါ၀င္ရမည္။

(၂) ဤ လႊတ္ေတာ္အမတ္ဦးေရသည္ လူမ်ိဳးစုလႊတ္ေတာ္ အမတ္ဦးေရ၏ ႏွစ္ဆနီးနီး ျဖစ္ႏိုင္ သမွ် ျဖစ္ေစရမည္။” ဟု သာ ေဖာ္ျပထားပါသည္။ တပ္မေတာ္သား လႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စား လွယ္ တဦး တပါဒမွ ပါ၀င္ျခင္းမရွိခဲ့သည္ကို မ်က္၀ါးထင္ထင္ ေတြ႕ျမင္ႏုိင္ ပါသည္။ သမိုင္းအျမင္အသိရွိမွ အလိမ္အညာဘ၀မွ လြတ္ေျမာက္ႏုိင္ပါမည္။ ျပည္သူ႕ဘ၀ထြက္ရပ္လမ္းကုိ ညႊန္ျပႏိုင္ရပါမည္။

တပ္မေတာ္သား ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္မ်ား၏ အရည္အခ်င္းႏွင့္ တပ္မေတာ္သား အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္မ်ား၏ အရည္အခ်င္းတို႕ကုိ ပုဒ္မ – ၁၂၂ ႏွင့္ ပုဒ္မ – ၁၅၃ တို႕တြင္ ေဖာ္ျပရာတြင္ “ျပည္သူ႕လြတ္ေတာ္ႏွင့္ အမ်ိဳးသား လႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္မ်ားအတြက္ သတ္မွတ္ထားသည့္ အရည္အခ်င္း ႏွင့္ ျပည့္စုံရမည္” ဟု ေဖာ္ျပထား ပါသည္။ ထုိ႕ေၾကာင့္ ေဖာ္ျပပါ အရည္အခ်င္းမ်ားကို စစ္ေဆးရန္ လုိပါသည္။ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ ႏွင့္ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ မ်ား၏ အရည္အခ်င္းကို ပုဒ္မ – ၁၂၀ ႏွင့္ ပုဒ္မ – ၁၅၂ တို႕၌ေဖာ္ျပထားရာတြင္ “ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ျခင္းခံသူ၊ ေရြးေကာက္ တင္ေျမႇာက္ ျခင္းဆုိင္ရာ ဥပေဒတြင္ သတ္မွတ္ထားသည့္ အရည္အခ်င္းႏွင့္ ျပည့္စုံသူ” ဟုလည္းေကာင္း၊ “ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ မ်ားအျဖစ္ ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ပုိင္ခြင့္ရွိေသာ အရည္အခ်င္းႏွင့္ျပည့္စုံရမည္” ဟုလည္းေကာင္း ေဖၚျပထားပါသည္။ တပ္မေတာ္ သားကိုယ္စားလွယ္မ်ားကို ေဖာ္ျပခ်က္ပါ အရည္အခ်င္းဆန္းစစ္ခ်က္မ်ားႏွင့္ ကိုက္ညီမႈရွိမရွိ တိုက္ဆိုင္စစ္ေဆးၾကည့္သည့္အခါ စကား ရပ္ေဖာ္ျပပါ အဓိပၸါယ္မ်ားအရ လုံး၀ကုိက္ညီျခင္း မရွိသည္ကို ေတြ႕ရွိရပါမည္။ အဓိက ေရြးေကာက္ခံ ပုဂၢိဳလ္မ်ား လုံး၀မဟုတ္ပါသျဖင့္ ပုဒ္မ – ၁၂၂ ႏွင့္ ပုဒ္မ – ၁၅၃ တုိ႕ကိုပယ္ဖ်က္ ပစ္ရပါမည္။ အရည္အခ်င္းအေနျဖင့္ ျပည့္စုံျခင္းမရွိသည့္ ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ခံ မဟုတ္သည့္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ တပ္မေတာ္သား ၁၆၆ ကို ပါ တပါတည္း လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္အျဖစ္မွ ပယ္ဖ်က္သင့္ ပါသည္။

ထို႕ျပင္ တိုင္းေဒသႀကီးလႊတ္ေတာ္ သို႕မဟုတ္ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္မ်ားတြင္လည္း ပုဒ္မ – ၁၆၁ (ဃ) အရ ေရြးေကာက္တင္ ေျမႇာက္သည့္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ စုစုေပါင္း၏ သုံးပုံတစ္ပုံေသာ တပ္မေတာ္သားမ်ားသည္လည္း ပုဒ္မ – ၁၆၉ ပါ တုိင္းေဒသႀကီး သုိ႕မဟုတ္ ျပည္နယ္လြတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား၏ အရည္အခ်င္းမ်ားႏွင့္ ညီၫြတ္ျခင္း မရွိပါ။ ထုိ႕ေၾကာင့္ ပုဒ္မ – ၁၇၁ ကိုလည္း ပယ္ဖ်က္သင့္ပါသည္။ ထည့္သြင္းထားသည့္ သုံးပုံတစ္ပုံေသာ တပ္မေတာ္သားဦးေရကိုလည္း တဆက္တည္း ပယ္ဖ်က္သင့္ပါသည္။ ဒီမိုကေရစီနည္းက် ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ျခင္းဆိုင္ရာ ႏုိင္ငံတကာ စံခ်ိန္စံၫႊန္းမ်ားအတုိင္း ေလးစားလုိက္နာသင့္ပါသည္။

ဥပေဒျပဳျခင္း ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ကန္႕သတ္ ဥပေဒျပဳအာဏာ၊ ႂကြင္းက်န္ ဥပေဒျပဳ အာဏာႏွင့္ ထပ္တူ ဥပေဒျပဳအာဏာဟု ႏို္င္ငံတကာတြင္ သတ္မွတ္ၾကရာ၌ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ထပ္တူ ဥပေဒျပဳ အာဏာကုိ က်င့္သုံးထားျခင္း မရွိပါ။ ကန္႕သတ္ ဥပေဒျပဳ အာဏာကုိ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္က ပုဒ္မ – ၉၆ ျဖင့္ ဇယား (၁) တြင္ ေဖာ္ျပထားေသာ ျပည္ေထာင္စု ဥပေဒျပဳ စာရင္းပါ အတိုင္း ယူထားသည့္အျပင္ ပုဒ္မ – ၉၈ တြင္ “ျပည္ေထာင္စု၊ တိုင္းေဒသႀကီး သို႕မဟုတ္ ျပည္နယ္ႏွင့္ ကုိယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရတိုင္း သို႕မဟုတ္ ကုိယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ ရ ေဒသ ဦးစီးအဖြဲ႕ ဥပေဒျပဳ စာရင္းမ်ားတြင္ ေဖာ္ျပမထားေသာ အျခားကိစၥရပ္မ်ားႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းသည့္ ဥပေဒျပဳပုိင္ခြင့္ အာဏာကို ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္သုိ႕အပ္ႏွင္းသည္။” ဟု ေဖာ္ျပထား သျဖင့္ ႂကြင္းက်န္ဥပေဒျပဳအာဏာကုိ တုိင္းေဒသႀကီးႏွင့္ ျပည္ နယ္မ်ားသုိ႕ ခြဲေ၀ေပးထားျခင္း မရွိဘဲ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္က ရယူထားျခင္းမွာ မသင့္ေတာ္ပါ။

အခ်ိဳ႕ဥပေဒမ်ားကုိ ျပ႒ာန္းရန္မသင့္ေတာ္လွ်င္ ျပည္ေထာင္စုႏွင့္ ျပည္နယ္ႏွင့္တုိင္းေဒသႀကီးတို႕ အတူတကြပါ၀င္သည့္  ထပ္တူဥပေဒျပဳ အာဏာအေနျဖင့္သာ ခြဲေ၀အပ္ႏွင္း သင့္ပါသည္။ ထိုသို႕အပ္ႏွင္းထားျခင္းမရွိသည့္အတြက္ ျပည္နယ္ ႏွင့္ တုိင္းေဒသႀကီး လႊတ္ေတာ္မ်ားဖြဲ႕စည္းထားျခင္းမွာ အဓိပၸါယ္မရွိသလုိျဖစ္ေနပါသည္။

“ဇယား (၁) ျပည္ေထာင္စု ဥပေဒျပဳစာရင္း (ပုဒ္မ – ၉၆ ကုိရည္ၫႊန္းသည္)၊ ဇယား (၂) တိုင္းေဒသႀကီး သုိ႕မဟုတ္ ျပည္နယ္ ဥပေဒျပဳစာရင္း (ပုဒ္မ – ၁၈၈ ကိုရည္ၫႊန္းသည္) ႏွင့္ ဇယား (၃) ကုိယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရတိုင္း သုိ႕မဟုတ္ ကုိယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေဒသ ဦးစီးအဖြဲ႕၏ ဥပေဒ ျပဳစာရင္း (ပုဒ္မ – ၁၉၆ ကိုရည္ၫႊန္းသည္)” တို႕ကို အေသးစိတ္ ႏႈိင္းယွဥ္ ၾကည့္လွ်င္ ျပည္နယ္ႏွင့္ တုိင္းတို႕တြင္ ထုိက္တန္သည့္ ဥပေဒျပဳအာဏာ အခြင့္အလမ္း မရွိသည္ကို ေတြ႕ရွိရပါသည္။ အမ်ိဳးသားတန္းတူမႈကို ေဖာ္ေဆာင္ႏုိင္မည့္ ဥပေဒျပဳ အာဏာမ်ား လုံး၀ေပးမထားသည္ကို ေတြ႕ရပါသည္။ ထိုသို႕ဆိုလ်င္ ျပည္ေထာင္စုဟု မည္ကဲ့သုိ႕ ေခၚဆုိႏိုင္ပါမည္နည္း။

ႏုိင္ငံ၏ ကုန္လုပ္ဆက္ဆံေရး သမိုင္းအရ တုိင္းရင္းသား လူမ်ိဳးေပါင္းစုံ ျပည္သူမ်ား၏ ပိုင္ဆိုင္မႈ ၊ ခြဲေ၀မႈ ၊ လူမႈစီးပြား ဆက္ဆံ မႈမ်ားကို ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပုံ နိဒါန္း ေဖာ္ျပခ်က္ျဖစ္ေသာ လူမ်ိဳးေရးတန္းတူမႈုျဖင့္ ေဖာ္ေဆာင္ႏုိင္ရန္ ဥပေဒျပဳေရးကို အေလးထားရန္ အထူးလုိအပ္ပါသည္။ ဤသို႕ျဖစ္ရန္ဆိုလွ်င္ လူမ်ိဳးတုိင္းတြင္ ကုိယ္စီရွိၾကသည့္ နယ္ေျမပုိင္နက္အတြင္း ကုိယ္ပုိင္ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံ ဥပေဒ တရပ္စီ လုိအပ္လွ်က္ရွိသည္ကို ကြက္ကြက္ကြင္းကြင္းေတြ႕ျမင္ရမည္ျဖစ္ပါသည္။

ႏိုင္ငံတုိင္းတြင္ ကုိယ့္ႏုိင္ငံလြတ္လပ္ေရး အရယူႏုိင္ခဲ့သည့္ ႏိုင္ငံႏွင့္ဥပေဒသမိုင္းကုိ အေလးထားေဖာ္ျပၾကသည့္ အစဥ္အလာ ရွိပါသည္။ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏုိင္ငံ၏  ဖြဲ႕စည္း အုပ္ခ်ဳပ္ပုံ အေျခခံဥပေဒ စာမ်က္ႏွာ ၇၃ တြင္ ေဖာ္ျပထားသည့္ စာရင္း ၂ ျပည္နယ္ဥပေဒျပဳစာရင္း ပုဒ္မ – ၉၂ (၂) ကုိၾကည့္ပါ။

“၁။ ဖြဲ႕စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံ အေျခခံဥပေဒ ဆိုင္ရာကိစၥမ်ား။

(၁) ဤဖြဲ႕စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံအေျခခံဥပေဒရွိ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားႏွင့္ မဆန္႕က်င္ေစဘဲ၊ ျပည္နယ္၏ ဖြဲ႕စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံ အေျခခံ ဥပေဒျပဳျခင္း။” ဟု အတိ အလင္းေဖၚျပ ထားပါ သည္။ ျမန္ မာႏိုင္ငံ ၏ ပကတိလိုအပ္ခ်က္မ်ားအရ ဤသို႕ အေလးထားေဖာ္ျပခဲ့သည္မ်ားကုိ မေမ့အပ္ပါေပ။ ယခု လက္ရွိ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ တြင္ လည္း ျပည္နယ္ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံ ဥပေဒမ်ား ျပ႒ာန္းရန္လုိအပ္သည္ဟု ျပည္နယ္ လႊတ္ေတာ္ အသီးသီးက တင္ျပလာလွ်င္ မုခ် ခြင့္ျပဳသင့္ပါသည္။

ဥပေဒၾကမ္း တင္သြင္းျခင္း ပုဒ္မ – ၁၉၁ တြင္

“တိုင္းေဒသႀကီး သို႕မဟုတ္ ျပည္နယ္ လႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္မ်ားသည္ ဇယား (၂) တြင္ေဖာ္ျပထားေသာ တုိင္းေဒသႀကီး သို႕မဟုတ္ ျပည္နယ္ဥပေဒျပဳစာရင္းပါ ကိစၥရပ္ မ်ား အနက္ တုိင္းေဒသႀကီး သို႕မဟုတ္ ျပည္နယ္အစိုးရကသာ ဥပေဒၾကမ္းတင္သြင္း ရမည္ဟု ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒ၌ သတ္မွတ္ထားသည့္ ကိစၥရပ္မ်ားမွအပ က်န္ကိစၥရပ္မ်ားႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းေသာ ဥပေဒၾကမ္းမ်ား ကို သတ္မွတ္ထားသည့္ နည္းလမ္းမ်ားႏွင့္အညီ တိုင္းေဒသႀကီး သို႕မဟုတ္ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္သို႕ တင္သြင္းခြင့္ရွိသည္။” ဟု ေဖာ္ျပထားခ်က္ရွိသျဖင့္ ျပည္နယ္ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒၾကမ္းကို တင္သြင္းခြင့္ ရွိမည္ျဖစ္ပါသည္။ ျပည္နယ္ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒ ေရးဆြဲႏုိင္မွသာလွ်င္ ဇယား (၂) ပါ တုိင္းေဒသႀကီး သို႕မဟုတ္ ျပည္နယ္ ဥပေဒျပဳ စာရင္းတြင္ ေဖာ္ျပထားသည့္ ဥပေဒျပဳက႑ ကိစၥရပ္မ်ားထက္ ပိုမိုျပည့္စုံသည့္ ဥပေဒျပဳခြင့္ ရလာႏိုင္မည္ ျဖစ္ပါသည္။

လတ္တေလာ လက္ေတြ႕ႏိုင္ငံေရးကို ပိုမုိပီျပင္စြာ လႈပ္ရွားလာႏုိင္မည့္ အေျခအေန အခ်က္အလက္မ်ားကို ဖန္တီးအပ္ ပါသည္။ သို႕ျဖစ္ပါ၍ ျပည္ေထာင္စု စစ္စစ္ ကို ေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္္ မည့္ ဥပေဒျပဳျခင္းမ်ိဳးကုိသာ ေတာင္းဆုိုသြားသင့္ပါသည္။

ဦးမ်ိဳး(ဥပေဒ)