၂၀၀၈ ခုႏွစ္၊ ဖဲြ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒ အတြင္းက ဥပေဒ အခ်င္းခ်င္း ပဋိပကၡျဖစ္ေနမႈမ်ား (အပိုင္း- ၄)

အခန္း ( ၅ )

အုပ္ခ်ဳပ္ေရး

ျပည္ေထာင္စု အစုိးရအဖြဲ႕

ဤအခန္းတြင္ ပုဒ္မ- ၁၉၉ မွ ပုဒ္မ -၂၉၂ အထိ ပါရွိသည္။ နအဖ ဥပေဒအမွတ္-၁၅/၂၀၁၀  ျဖစ္ ေသာ ျပည္ေထာင္စု အစိုးရအဖြဲ႕ ဥပေဒ ကုိ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္၊ ေအာက္တို ဘာလ ၂၁ ရက္ေန႕ ကပင္ ျပ႒ာန္း ထားသည္။

၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ဖြဲ႕စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံ အေျခခံဥပေဒ အခန္း ၇ ၊ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ၊ ပုဒ္မ -၁၁၄ တြင္” ျပည္ ေထာင္စု ႏိုင္ငံ အစိုးရအဖြဲ႕ကို ပုဒ္မ -၅၆ အရ ခန္႕ထားေသာ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ႏွင့္ ၀န္ႀကီးမ်ားျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းရမည္။ ”ဟုပါရွိသည္။ ပုဒ္မ -၅၆(၁) တြင္” ႏိုင္ငံ ေတာ္ သမၼတသည္ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္က အမည္တင္သြင္းေသာ ပုဂၢိဳလ္အား ၀န္ႀကီး ခ်ဳပ္ခန္႕ထားရမည္။ ထို၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ သည္ ျပည္ ေထာင္စုအစိုးရအဖြဲ႕၏ အႀကီးအမႈးျဖစ္ရမည္။” ဟုလည္းျပ႒ာန္း ထားသည္ကိုေတြ႕ရွိရပါသည္။

ယခု ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၁၉၉(က) တြင္ ”ႏုိင္ငံေတာ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အႀကီးအကဲသည္ ႏုိင္ငံေတာ္ သမၼတ ျဖစ္သည္။”ဟုေဖာ္ျပပါရွိသည္။ သမၼတ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေပၚလြင္ပါသည္။

ျပည္ေထာင္စု ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ကုိ ဤ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒ တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္ကုိ လုံး၀မေတြ႕ရွိရပါ။ ပုဒ္မ -၂၀၀ (ဂ) တြင္” ျပည္ေထာင္စု ၀န္ႀကီးမ်ား။”ဟုေဖာ္ျပထားေသာ ၀န္ႀကီးမ်ားကို ႀကီးၾကပ္ကြပ္ကဲရန္ ျပည္ေထာင္စု ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္က မလိုအပ္ေတာ့ၿပီေလာ။ လက္ေတြ႕အေကာင္အထည္ေဖာ္ေနရေသာ ၀န္ႀကီးဌာနအားလံုးကို သမၼတႏွင့္ ဒုသမၼတ ႏွစ္ဦးတည္းက အကြက္စိေအာင္ ႀကီးၾကပ္ကြပ္ကဲ ႏုိင္ပါမည္ေလာ။

သမၼတစနစ္ကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ရုံမွ်ျဖင့္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ လံုး၀မထားရွိျခင္းမွာ တုိင္းျပည္၏ ကြက္လပ္ႀကီးတခုအျဖစ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ကုိ အားနည္းေစၿပီး လာဘ္ေပးလာဘ္ယူ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈမ်ားကို အားေပးအားေျမွာက္ျပဳရန္ လမ္းဖြင့္ေပးထားသလို ျဖစ္ေနပါသည္။ သမၼတသည္ ဥပေဒျပဳ အာဏာကုိေရာ အုပ္ခ်ဳပ္မႈအာဏာကုိပါ ႏွစ္ႀကိဳး သုံးႀကိဳးကုိင္ စနစ္ကုိက်င့္သုံးႏိုင္ရန္ ဤကဲ့သို႕ ျပ႒ာန္းထားေၾကာင္းေတြ႕ရွိရပါသည္။

ပုဒ္မ – ၂၁၆ တြင္” ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒပါ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားႏွင့္ မဆန္႕က်င္လွ်င္ ျပည္ေထာင္စု၏ အုပ္ခ်ဳပ္မႈအာဏာသည္ ျပည္ေထာင္စု လြတ္ေတာ္က ဥပေဒျပဳႏုိင္ေသာ အုပ္ခ်ဳပ္မႈဆုိင္ရာ ကိစၥရပ္မ်ားသုိ႕လည္း သက္ေရာက္ပ်ံ႕ႏွ႔ံသည္။”ဟု ေဖာ္ျပခ်က္မွာ ဥပေဒျပဳအာဏာကိုပင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာက လႊမ္းမိုးထားသည္ကို ထင္ဟပ္ေစသည့္ ျပ႒ာန္းခ်က္ျဖစ္ေနပါသည္။ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္၏အထက္တြင္ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရကိုထားရွိခြင့္ေပးထားျခင္းမွာ ႏိုင္ငံအတြက္ ႀကီးမားသည့္ အႏၱရာယ္ကိုသာ ျဖစ္ေပၚ ေစႏိုင္ပါသည္။ ထိုသို႕ျဖစ္ပ်က္ခဲ့ေသာ အျဖစ္အပ်က္မ်ား၊ ႏုိင္ငံတကာ သင္ခန္းစာမ်ားကို ေလ့လာအတုယူၿပီး ဤကိစၥကို လုံး၀ျပင္ဆင္ သင့္ပါသည္။စစ္ဗ်ဴရိုကေရစီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးက ျပ႒ာန္းခုိင္းသည့္ ဥပေဒမ်ားကို ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ႀကီးက လုိက္နာ၍ ျပ႒ာန္းေနရ သည္ကို ထြက္ေပၚလာသည့္ ေလာေလာဆယ္ဥပေဒမ်ားကို ၾကည့္ရႈေလ့လာ ျခင္းအားျဖင့္ ေတြ႕ျမင္ရမည္ျဖစ္ပါသည္။

ပုဒ္မ – ၂၀၁ တြင္ အမ်ိဳးသား ကာကြယ္ေရးႏွင့္ လုံျခံဳေရးေကာင္စီကုိ အဖြဲ႕၀င္ (၁၁) ဦးျဖင့္ဖြဲ႕စည္းထားသည္။ ၁၁ ဦးတြင္ တစ္ဦးတည္းသာ အရပ္သားျဖစ္ေနသည္ကို အထင္အရွားေတြ႕ရွိေနရပါသျဖင့္ စစ္ဗ်ဴရုိကရက္ လုံၿခံဳေရးေကာင္စီကသာ  တုိင္းျပည္ကုိ အုပ္ခ်ဳပ္ေနေၾကာင္း ျငင္းကြယ္၍မရေတာ့ပါ။

ထို႕အျပင္ ပုဒ္မ ၂၀၁အရ အမ်ိဳးသား ကာကြယ္ေရးႏွင့္ လုံျခံဳေရးေကာင္စီကုိ ဖြဲ႕စည္းထားေသာ အဖြဲ႕၀င္(၁၁)ဦးအနက္ ဒုသမၼတ တဦး၊ တပ္မေတာ္ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္၊ ဒုတိယ တပ္မေတာ္ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္၊ ကာကြယ္ေရး ၀န္ႀကီးဌာန ၀န္ႀကီး၊ ျပည္ထဲေရး ၀န္ႀကီးဌာန ၀န္ႀကီးႏွင့္ နယ္စပ္ေရးရာ ၀န္ႀကီးဌာန ၀န္ႀကီး စသည့္ ၆ ဦးတို႕မွာ တပ္မေတာ္မွ ျဖစ္ၾကရမည္ဟု ျပဌာန္း ထားၿပီး ျဖစ္ပါသည္။ထို ျပ႒ာန္းခ်က္အရ  ၁၁ ဦးတြင္ တပ္မေတာ္က ၆ ဦး အပိုင္ယူထားၿပီ ျဖစ္ေနရာ  အမ်ားစုမဲ ျဖစ္ေနသည့္အတြက္ သမၼတသည္ အရပ္သားျဖစ္သည့္တုိင္ စစ္အုပ္စုအလုိမက်ပါက ဘာတခုမွ်ေဆာင္ရြက္ႏုိင္စြမ္းရွိေတာ့မည္ မဟုတ္ပါ။

ဤအခ်က္မ်ားအရ အရပ္သားအစိုးရတရပ္ကို မည္သို႕ထူေထာင္ပါမည္နည္း။ အရပ္သား ျပည္သူ႕အစိုးရ တရပ္ကို ဖြဲ႕စည္းတည္ေထာင္လုိသည့္ ဆႏၵသေဘာထား ေဖာ္ျပခ်က္ တခ်က္တေလမွ် ပါမလာသည္ကိုသာ ေတြ႕ျမင္သုံးသပ္ရပါသည္။ နိဒါန္း ေဖာ္ျပခ်က္ပါ ”ႏိုင္ငံေတာ္၌ တရားမွ်တျခင္း၊ လြတ္လပ္ျခင္း၊ ညီမွ်ျခင္းတည္းဟူေသာ ေလာကပါလတရားမ်ား ထြန္းကားေစလ်က္ တုိင္းရင္းသား ျပည္သူအမ်ား ၿငိမ္းခ်မ္းသာယာ၀ေျပာေရး”ဆုိသည့္ မူႏွင့္ လုံး၀ဆန္႕က်င္ေနပါသည္။ ျပည္သူအမ်ား ၿငိမ္းခ်မ္းသာယာ ၀ေျပာေရးျဖစ္သည့္ ျပည္သူ႕အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမူကို ဆန္႕က်င္ထားေသာ စစ္ဗ်ဴရုိကရက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကုိ အေကာင္အထည္ေဖာ္မည့္ မည္သည့္ ပုဒ္မကို မဆိုပယ္ဖ်က္သင့္ပါသည္။

ပုဒ္မ – ၂၁၅ တြင္” ႏုိင္ငံေတာ္ သမၼတသည္ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒအရေသာ္လည္းေကာင္း၊ ဥပေဒတစ္ရပ္ရပ္အရ ေသာ္လည္းေကာင္း မိမိအားအပ္ႏွင္းထားသည့္ တာ၀န္ႏွင့္လုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ားကုိ က်င့္သုံးေဆာင္ရြက္မႈ သို႕တည္းမဟုတ္ က်င့္သုံးေဆာင္ ရြက္ေနသည့္အေနျဖင့္ ျပဳခဲ့ေသာျပဳလုပ္မႈအတြက္ မည္သည့္လႊတ္ေတာ္ မည္သည့္တရားရုံးတြင္မွ် ေျဖရွင္းရန္ တာ၀န္မရွိေစရ။ သို႕ရာ တြင္ ဤကဲ့သုိ႕ တာ၀န္မရွိျခင္းသည္ ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတအား ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒပါ စြပ္စြဲျပစ္တင္ျခင္းႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းသည့္ ျပ႒ာန္း ခ်က္မ်ားႏွင့္ သက္ဆုိင္ျခင္း မရွိေစရ။”ဟု ေဖာ္ျပထားခ်က္သည္ ႏုိင္ငံေတာ္၏ တရားစီရင္ေရးအာဏာကို ေျဗာင္စိန္ေခၚလုိက္ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ တရားဥပေဒ၏ အထက္တြင္မည္သူမွ် မရွိေစရဟုဆုိေသာ္ျငားလည္း သမၼတရွိေနသည္ကို ဤပုဒ္မက ျငင္းပယ္ဆန္႕က်င္ ထားသျဖင့္ ျပင္ဆင္ျပ႒ာန္းရမည့္ ပုဒ္မစာရင္းတြင္ထည့္သြင္းသင့္ပါသည္။

ျပည္ေထာင္စု ၀န္ႀကီးမ်ား ခန္႕အပ္တာ၀န္ေပးျခင္း ပုဒ္မ ၂၃၂ (ခ) (၁) တြင္ ”လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္မ်ားထဲက ျဖစ္ေစ၊ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ မဟုတ္သူမ်ား ထဲကျဖစ္ေစ ပုဒ္မခြဲ (က) ပါ သတ္မွတ္ထားသည့္ အရည္အခ်င္းမ်ားႏွင့္ျပည့္စုံေသာ သင့္ေလ်ာ္သည့္ ပုဂၢိဳလ္မ်ားကုိ ေရြးခ်ယ္ရမည္။” ဟုပါရွိသည့္အတြက္ လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္ မဟုတ္သူလည္း ျပည္ေထာင္စု ၀န္ႀကီး ျဖစ္ႏုိင္ပါသည္။ ျပည္သူ႕ကုိယ္စားျပဳမႈမရရွိသည့္ မည္သူ႕ကိုမဆို ျပည္ေထာင္စုအဆင့္တြင္ တာ၀န္ ေပးအပ္ရန္ မသင့္ေတာ္ပါ။ သမၼတက လက္သင့္ရာ စားေတာ္ေခၚႏုိင္သည့္ အာဏာရရွိ ထားျခင္းမွာ ဒီမိုကေရစီမူႏွင့္ ဆန္႕က်င္ေနပါသည္။ ထုိျပင္ ပုဒ္မ ၂၃၂ (ည) (၁) တြင္ ”ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီးသည္ ႏုိင္ငံ့၀န္ထမ္းျဖစ္လွ်င္ ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီးအျဖစ္ ခန္႕အပ္ တာ၀န္ေပးျခင္း ခံရသည့္ ေန႕မွစ၍ တည္ဆဲ ၀န္ထမ္းစည္းမ်ဥ္း စည္းကမ္းမ်ားႏွင့္ အညီ ႏိုင္ငံ့၀န္ထမ္းအျဖစ္မွ အၿငိမ္းစားယူၿပီး ျဖစ္သည္ဟု မွတ္ယူရမည္။” ဟုပါရွိေသာ္လည္း

ပုဒ္မ ၂၃၂ (ည) (၂) တြင္ ” ကာကြယ္ေရး ၀န္ႀကီးဌာန၊ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးဌာန ႏွင့္ နယ္စပ္ေရးရာ ၀န္ႀကီးဌာနမ်ားအတြက္ ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီးမ်ားအျဖစ္ ခန္႕အပ္ထားျခင္းခံရေသာ တပ္မေတာ္သားမ်ားသည္ တပ္မေတာ္မွ အၿငိမ္းစားယူရန္ သို႕မဟုတ္ ႏုတ္ထြက္ရန္မလို”ဟု ျပ႒ာန္းထားခ်က္မွာ ၀န္ထမ္း ႏွင့္ တပ္မေတာ္သား ကို အက်ိဳးခံစားခြင့္ခြဲျခားလိုက္ျခင္း သက္သက္ျဖစ္ေနပါသည္။ စကားရပ္မ်ားအရလည္း တပ္မေတာ္သားသည္ ၀န္ထမ္းျဖစ္ေၾကာင္း ျပဆုိထားၿပီးျဖစ္သျဖင့္ ပုဒ္မ ၂၃၂(ည) (၁) ႏွင့္ညီညြတ္ေစရန္ ဤပုဒ္မ ၂၃၂ (ည) (၂) ကို လုံး၀ပယ္ဖ်က္သင့္ပါသည္။

တိုင္းေဒသႀကီးအစိုးရ သို႕မဟုတ္ ျပည္နယ္အစုိးရ၏ အုပ္ခ်ဳပ္မႈအာဏာကုိ ေဖၚျပသည့္ ပုဒ္မ ၂၄၉ တြင္”ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒပါ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားႏွင့္ မဆန္႕က်င္လွ်င္ တိုင္းေဒသႀကီး သုိ႕မဟုတ္ ျပည္နယ္အစိုးရ၏ အုပ္ခ်ဳပ္မႈအာဏာသည္ တုိင္းေဒသ ႀကီး သို႕မဟုတ္ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္က ဥပေဒျပဳႏုိင္ေသာ ကိစၥရပ္မ်ားသုိ႕ သက္ေရာက္ပ်ံ႕ႏွ႔ံသည္။ ထုိ႕ျပင္ ျပည္ေထာင္စု ဥပေဒ တရပ္ရပ္အရ တိုင္းေဒသႀကီး သို႕မဟုတ္ ျပည္နယ္အစိုးရအား ေဆာင္ရြက္ခြင့္ျပဳသည့္ ကိစၥရပ္မ်ားသို႕လည္း သက္ေရာက္ပ်ံ႕ႏွံ႕သည္။” ဟုေဖာ္ျပထားသည္မွာ အစိုးရ၏ အုပ္ခ်ဳပ္မႈအာဏာက တုိင္းေဒသႀကီး ႏွင့္ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္၏ ဥပေဒျပဳႏုိင္ေသာကိစၥရပ္မ်ားေပၚ လႊမ္းမိုးထားေၾကာင္းေတြ႕ရသည္။ ပုဒ္မ ၂၁၆ ကဲ့သို႕ ျပည္ေထာင္စုမွာအတိုင္း ျဖစ္ေနပါသည္။ ဤေနရာတြင္ ျပည္ေထာင္စု ဖြဲ႕စည္းပုံ အရသာ ဖြဲ႕စည္းမည္ဆိုပါက ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ဥပေဒျပဳေရးအာဏာအထက္တြင္ ျပည္နယ္အစုိးရ လုံး၀မရွိရပါ။ ဥပေဒျပဳလြတ္ေတာ္ ကျပ႒ာန္းလုိက္သည့္ ဥပေဒကုိသာ အစုိးရက လုိက္နာက်င့္သုံးရပါမည္။ ထို႕ေၾကာင့္ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္မ်ား၏ အခန္းက႑ကို ျမွင့္တင္ရန္လိုအပ္ပါသျဖင့္ ဤပုဒ္မအားလည္းဖ်က္သိမ္းျပီး ျပည္ေထာင္စုပီျပင္သည့္ ျပည္နယ္ဥပေဒျပဳလႊတ္ေတာ္မ်ား ကိုတည္ေဆာက္ ႏုိင္မည့္ ပုဒ္မမ်ားကိုသာ ထည့္သြင္းျပ႒ာန္းသင့္ပါသည္။

တိုင္းေဒသႀကီး သို႕မဟုတ္ ျပည္နယ္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ခန္႕အပ္တာ၀န္ေပးျခင္း ဆိုင္ရာ ပုဒ္မ ၂၆၁ (ဂ) တြင္” ႏုိင္ငံေတာ္ သမၼတ သည္ တုိင္းေဒသႀကီး သုိ႕မဟုတ္ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္၏ သေဘာတူညီခ်က္ရရွိၿပီးသည့္ လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္အား သက္ဆိုင္ရာ တုိင္းေဒသႀကီး သို႕မဟုတ္ ျပည္နယ္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္အျဖစ္ ခန္႕အပ္တာ၀န္ေပးရမည္။”ဟုေဖာ္ျပထားသည္။ ပုဒ္မ ၂၄၇ (က)တြင္ ”တုိင္းေဒသႀကီး သို႕မဟုတ္ ျပည္နယ္၏ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအႀကီးအမွဴးးကို တိုင္းေဒသႀကီး သုိ႕မဟုတ္ ျပည္နယ္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ဟု ေခၚေ၀ၚ ရမည္။” ဟုသာေဖာ္ျပပါသည္။ ျပည္ေထာင္စုမွာကဲ့သို႕ သမၼတဟု ေခၚေ၀ၚရမည္ဟု မေဖာ္ျပေသာ္လည္း ”အႀကီးအမွဴး သို႕မဟုတ္ အႀကီးအကဲ” ဟုေဖာ္ျပသင့္ပါသည္။ ျပည္ေထာင္စု မပီသမႈတခ်က္ကုိ ေတြ႕ရွိရပါသည္။ လက္ရွိ တုိင္းေဒသႀကီး ႏွင့္ ျပည္နယ္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္မ်ားသည္ မိမိတိုင္းေဒသႀကီးႏွင့္ မိမိျပည္နယ္မွ ေရြးခ်ယ္ထားျခင္းခံရသည့္ ပုဂၢိဳလ္မ်ားမဟုတ္သည္မ်ားကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ တုိင္းေဒသႀကီးႏွင့္ျပည္နယ္တို႕ရွိ ျပည္သူလူထု၏ ေရြးခ်ယ္ခန္႕ထားသည့္ပုဂၢိဳလ္မ်ားမဟုတ္ဘဲ ခန္႕အပ္အုပ္ခ်ဳပ္သည့္ ဗ်ဴရုိကေရစီ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၱယား ျဖစ္ေၾကာင္း ပီျပင္စြာေတြ႕ရွိရပါသည္။ ျပည္သူ႕အုပ္ခ်ဳပ္ေရးႏွင့္ ေ၀လာေ၀းၿပီး တလြဲတေခ်ာ္ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ေနသည့္ အေျခအေနကို ေရာက္ရွိေနသည့္အတြက္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ယႏၱယား တစုံလုံးကို အသစ္ျပင္ဆင္ ျပ႒ာန္း သင့္ပါသည္။

တုိင္းေဒသႀကီး အစိုးရအဖြဲ႕ရုံး သို႕မဟုတ္ ျပည္နယ္အစိုးရအဖြဲ႕ရုံးဆုိင္ရာ ပုဒ္မ- ၂၆၀ တြင္” တိုင္းေဒသႀကီး သို႕မဟုတ္ ျပည္နယ္ အေထြေထြအုပ္ခ်ဳပ္ေရး ဦးစီးဌာန အႀကီးအမွဴး သည္ ရာထူးအေလ်ာက္ သက္ဆုိင္ရာ တုိင္းေဒသႀကီး သုိ႕မဟုတ္ ျပည္နယ္ အစိုးရအဖြဲ႕၏ အတြင္းေရးမွဴးျဖစ္သည္။ ထို႕အျပင္ တုိင္းေဒသႀကီး သို႕မဟုတ္ ျပည္နယ္ အေထြေထြအုပ္ခ်ဳပ္ေရးဦးစီးဌာနသည္ သက္ဆုိင္ရာ တုိင္းေဒသႀကီး သို႕မဟုတ္ ျပည္နယ္အစုိးရအဖြဲ႕ရုံးလည္းျဖစ္သည္။” ဟုလည္းေကာင္း၊ ခရုိင္ႏွင့္ ၿမိဳ႕နယ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ဆုိင္ရာပုဒ္မ- ၂၈၈ တြင္” ခရိုင္အဆင့္ ႏွင့္ ၿမိဳ႕နယ္အဆင့္၏ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို ႏုိင္ငံ့၀န္ထမ္းမ်ားအား တာ၀န္ေပး ေဆာင္ရြက္ေစရမည္။”ဟု လည္းေကာင္း ေဖာ္ျပထားသည္ကုိေတြ႕ရပါသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ လြတ္လပ္ေရးမရမီက ကိုလိုနီအုပ္ခ်ဳပ္ေရး ယႏၱယားျဖင့္ တုိင္းျပည္ကုိ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့သည့္ ပုံသ႑ာန္ႏွင့္ ဘာမ်ားကြာျခားပါသနည္း။ ပါလီမန္ေခတ္၊ မ ဆ လ ေခတ္ႏွင့္ ဘာမ်ားကြာျခားပါသနည္း။

ဆန္းစစ္ၾကည့္ လုိက္လွ်င္ ေမ်ာက္ေလာင္း ေမ်ာက္ေလာင္းပင္ အတူတူႏွင့္ အႏူႏူ ျဖစ္ေနသည္ကို ေတြ႕ရွိရပါသည္။ ဗ်ဴရုိကေရစီ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွသည္ ဒီမိုကေရစီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးသုိ႕ အသြင္ကူးေျပာင္းခ်င္သည္ဆုိလွ်င္ ယႏၱယားတစုံလုံးကို ေျပာင္းလဲပစ္ရန္ လုိပါသည္။ ျပည္သူ႕အတြက္ ျပည္သူေတြကုိယ္တုိင္ အုပ္ခ်ဳပ္သည့္ ျပည္သူ႕ဒီမိုကေရစီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးသုိ႕ မုခ် ေျပာင္းလဲပစ္ရမည့္ ေခတ္ေရာက္ေနပါသျဖင့္ ဤပုဒ္မ အားလုံးကို ျပန္လည္ျပဳျပင္ ျပ႒ာန္းသင့္ပါသည္။ ရပ္ကြက္ သုိ႕မဟုတ္ ေက်းရြာအုပ္စု အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ႏွင့္စပ္ဆုိင္သည့္ပုဒ္မ ၂၈၉ အရ ရပ္ကြက္ သုိ႕မဟုတ္ ေက်းရြာအုပ္စု အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ဥပေဒ ကို ျပ႒ာန္းသကဲ့သုိ႕ ၿမိဳ႕နယ္၊ ခရုိင္ ၊ တုိင္း ေဒသႀကီးႏွင့္ ျပည္နယ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ဥပေဒမ်ား ကို ျပ႒ာန္းလာႏိုင္လွ်င္ တနည္းတဖုံ ေျပာင္းလဲလာႏုိင္ပါသည္။ ျပည္သူ႕ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကုိ ေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္သည့္ ဥပေဒမ်ားကို ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ စစ္စစ္ကသာလွ်င္ ေဖာ္ေဆာင္ႏုိင္မွာ ျဖစ္ပါလိမ့္မည္။

တိုင္းေဒသႀကီး သုိ႕မဟုတ္ ျပည္နယ္ ဥပေဒခ်ဳပ္ ခန္႕အပ္တာ၀န္ေပးျခင္း ဆိုင္ရာ ပုဒ္မ ၂၆၆ (ခ) တြင္” ႏုိင္ငံေတာ္ သမၼတသည္ တုိင္းေဒသႀကီး သုိ႕မဟုတ္ ျပည္နယ္ ဥပေဒခ်ဳပ္အျဖစ္ တာ၀န္ေပးအပ္ရန္ သက္ဆုိင္ရာ တုိင္းေဒသႀကီး သို႕မဟုတ္ ျပည္နယ္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္က သက္ဆုိင္ရာလႊတ္ေတာ္၏ သေဘာတူညီခ်က္ျဖင့္ တင္ျပလာသည့္ ပုဂၢိဳလ္အား တုိင္းေဒသႀကီး သုိ႕မဟုတ္ ျပည္နယ္ဥပေဒခ်ဳပ္အျဖစ္ ခန္႕အပ္တာ၀န္ေပးရမည္။”ဟု ျပ႒ာန္းထားခ်က္ကိုေတြ႕ရပါသည္။ ပုဒ္မ ၂၆၆ (က)အရ လႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္ မဟုတ္သူမ်ားထဲက ျဖစ္ေစ-ဟုလည္းေကာင္း ပုဒ္မ ၂၆၆(က)(၂) အရ အသက္ကန္႕သတ္ခ်က္မွအပ ပုဒ္မ ၁၂၀ တြင္ ေဖာ္ျပထားသည့္ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားအတြက္ သတ္မွတ္ထားေသာ အရည္အခ်င္းမ်ားႏွင့္ ျပည့္စုံသူဟုလည္း ေကာင္း ေဖာ္ျပထားပါသည္။

ပုဒ္မ ၁၂၀ (ဂ) တြင္”ျပည္သူ႕လြတ္ေတာ္ ကုိ္ယ္စားလွယ္ အျဖစ္ေရြးေကာက္တင္ေျမွာက္ခံရသည့္ အခ်ိန္ႏွင့္ တစ္ဆက္တည္း ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္တြင္ အနည္းဆုံး ၁၀ ႏွစ္ အေျခခ်ေနထုိင္ခဲ့သူ။ (ဃ) ေရြးေကာက္တင္ေျမွာက္ျခင္းဆုိင္ရာ ဥပေဒတြင္ သတ္မွတ္ထားသည့္ အရည္အခ်င္း ႏွင့္ျပည့္စုံသူ။ ဟု အထင္းအရွား ျပ႒ာန္းထားခ်က္ႏွင့္ ပုဒ္မ ၂၆၆(က) အရ လႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စား လွယ္မဟုတ္သူမ်ားထဲက ဟု ေဖာ္ျပခ်က္တို႕သည္ ဆန္႕က်င္ကြဲလြဲလွ်က္ ရွိပါသည္။

လက္ရွိ တုိင္းေဒသႀကီးႏွင့္ ျပည္နယ္တြင္ ခန္႕အပ္ထားသည့္ တုိင္းေဒသႀကီးႏွင့္ျပည္နယ္ ဥပေဒခ်ဳပ္အားလုံးမွာ ၀န္ထမ္း မ်ားျဖစ္ေၾကာင္းေတြ႕ရွိရပါသည္။ ျပည္သူက ေရြးေကာက္တင္ေျမွာက္ထားျခင္းမရွိေသာ တပ္မေတာ္သားလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ မ်ားနည္းတူ တူညီခန္႕အပ္ထားျခင္းျဖစ္သည္ကို ေတြ႕ရွိရပါသည္။ တရားခြင္တြင္သာ အမႈလုိက္ပါေဆာင္ရြက္ေနရသည့္ တုိင္းေဒသႀကီး ႏွင့္ျပည္နယ္အဆင့္ရွိ ဥပေဒ၀န္ထမ္း အဆင့္(၁) သို႕မဟုတ္ (၂) တို႕အေနျဖင့္ ၀န္ထမ္းသက္သက္သာ ထမ္းေဆာင္ဖူးသူ မ်ားျဖစ္ပါသည္။ ျပည္သူေရးရာ ကၽြမ္းက်င္သူ၊ ျပည္သူ႕ကုိယ္စားလွယ္မ်ားမဟုတ္သည့္အတြက္ တုိင္းေဒသႀကီးႏွင့္ ျပည္နယ္အဆင့္ လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္မ်ားေလာက္ ျပည္သူကုိ ကုိယ္စားျပဳႏိုင္လိမ့္မည္မဟုတ္ပါ။ ျပည္သူ႕ကိုယ္စားလွယ္စစ္စစ္မ်ားျဖစ္မွသာ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္တြင္ ျပည္သူကုိ ကုိယ္စားျပဳခြင့္ရွိပါသည္။ ဤသည္မွာ ဒီမိုကေရစီ မူျဖစ္ပါသည္။ ဒီမိုကေရစီေျပာင္းျပန္ျဖင့္ ခန္႕အပ္တာ၀န္ေပးသည့္စနစ္ကို ေဖာ္ေဆာင္ေနသည့္ ယခုကဲ့သုိ႕ေသာ ပုဒ္မအားလုံးကို ျပန္လည္ျပင္ဆင္ေရးဆြဲသင့္ပါသည္။

ျပည္နယ္ႏွင့္တုိင္းေဒသႀကီးအဆင့္ရွိ လႊတ္ေတာ္မ်ား၏ ဥပေဒျပဳမႈအခန္းက႑ကို ေမွးမွိန္ေစပါသည္။ တုိင္းႏွင့္ ျပည္နယ္ အသီးသီးရွိ တုိင္းရင္းသား အမ်ိဳးသားျပည္သူမ်ားဆုိင္ရာ ဥပေဒျပဳမႈမ်ားကို အေလးအနက္ထားရန္ အထူးလုိအပ္ပါသျဖင့္ ေရွးေရး အေျမာ္အျမင္ေကာင္းေကာင္းျဖင့္ သေဘာထားမွန္သင့္ပါသည္။

ထုိ႕ေၾကာင့္ ေကာင္းမြန္ေသာအစုိးရတရပ္အား အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ႏုိင္မည့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအခန္းက႑ကုိ အသစ္ျပန္ လည္ျပ႒ာန္းသင့္ပါသည္။ အနာဂတ္ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္ႏွင့္ ေကာင္းမြန္ေသာအစိုးရတရပ္ေပၚေပါက္ေရး လႈပ္ရွားမႈတုိင္းကို အားေပးျမွင့္ တင္ေပးရပါလိမ့္မည္။

ဦးမ်ိဳး(ဥပေဒ)